UK Uzay Konstrüksiyon Sistemleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. 2004 yılı başında kurulmuştur. Şu anda kendi fabrikasında yaklaşık 120 personel ile imalatını sürdürmektedir. Kadrosundaki 30 mühendis ve teknik personel ile uzay sistemler konusunda 30 yılı aşan deneyimleriyle hizmet vermeye devam etmektedir. Uzay çatı sistemleri, uzay kafes sistemleri, prefabrik çatı, çelik çatı gibi çatı sistemleri alanında birçok projeye imza atmıştır.

UZAY ÇATI SİSTEMLERİ

Uzay çatı, yapılarda geniş açıklıkları dikey taşıyıcı sistem olmadan ve esnek olarak geçilmesini sağlayan bir çatı taşıyıcı sistemidir. Bir diğer tanımı; uzay çatı sistemler; ana öğeleri çubuk elemanlar ile noktasal düğüm elemanları olan ve yapısında en iyi yük dağılımını sağlayacak şekilde, prefabrik yapı sistematiğinde imalatı ve montajı yapılarak teşkil edilen üç boyutlu hiperstatik yapı sistemleridir.

Uzay çatı,  stabilitesi oldukça yüksek yapılardır. Çeşitli geometrilerdeki geniş açıklıkların kolonsuz geçilerek, kapalı mekan olarak kullanılmasında oldukça ekonomik çözümler sağlarlar. Ayrıca bu sistemler, prefabrike standart elemanlardan meydana geldiği için, dizayn, imalat ve montaj süreleri çok kısa olmakta ve özellikle işçilik hatalarından kaynaklanan problemler en aza inmektedir.

Uzay çatı sistemler, özel geometrik şekillerde teşkil edilen düğüm noktalarında çubuklar, perçinli, kaynaklı ya da düğüm noktaları üzerine açılan yuvalara vidalanmak şekliyle teşkil edilir. Üç boyutlu kafes sistemlerin ilk uygulaması 1907 yılında Graham BELL tarafından gerçekleştirilmiştir. BELL’ in inşaa ettiği kule basit uzay kafes sistem tarzında bir sistemdir. Almanya’da çok katlı uzay kafesler 1942 yılında MENGERIN-GHAUSEN tarafından inşaa edilmiştir. Bu sistemde özel olarak imal edilen düğüm noktalarına eksantrisite oluşturmadan 18 adet çubuk bağlanabilmektedir. Bu sistemin rijitliği fazla olduğundan, birçok yapıda kullanım alanı bulmuştur.

Uzay çatı, çelik makas sistemlerden farklı olarak aynı düzlemde olmayan üç boyutlu çubukların bir noktada birleşmesinden oluşan modüler sistemlerdir. Avrupa ve Amerika’da yaklaşık 45 yıldır yaygın olarak kullanılan bu sistemler çok geniş bir uygulama alanına sahiptir. Büyük açıklıkların geçilmesinde eskiden kullanılan ön gerilmeli beton, klasik çelik çatı konstrüksiyonları veya benzeri sistemler günümüzde yerini uzay kafes sistemlere bırakmıştır. Uzay kafes sistem tasarımları geçilecek açıklığa göre (bir veya iki yönlü büyük açıklıklar) tek yönlü büyük açıklığı olan depo, hangar, fabrika vs. yapılarda uzay kiriş olarak yapılabildiği gibi, iki yönlü büyük açıklıklar için modüllerin
birleşmesinden meydana gelen uzay kafes sistemi oluşturulabilir. Bu sistem mimari veya statik konstrüksiyona bağlı olarak piramit, küresel kabuk, silindirik veya çok katlı olabilmektedir. Sanayi tesisleri, fabrikalar, uçak-helikopter hangarları, yüzme havuzları, spor salonları, depolar, tribünler, tiyatro-opera binaları, sinemalar, benzin istasyonları,
sergi stantları, mağaza, dershane, okul yapıları, laboratuvarlar ve fuar reyonları olarak uygulanabilmesi nedeniyle çok geniş ve farklı sahalarda kullanıma imkan tanır ve ayrıca bu yapılardaki uygulamalar için son derece uygun ve ekonomiktir. Dekoratif bir yapıya sahip olması kullanım alanını genişletmiştir .

Ülkemizde uzay çatı sistemlere ait özel bir teknik şartname bulunmamaktadır. Yapı sistemleri analizlerinde alınan yük değerleri bölge koşullarına göre mevcut şartnamelerin dışına çıkabilmektedir. Özellikle büyük açıklıkları geçmede günümüzde yaygın şekilde kullanılan uzay kafes sistemleri için daha hassas çalışmalarla proje verileri elde edilmeli ve tasarımlarda yapının ekonomik olmasının yanında güvenliğinin maksimum seviyede de sağlanması gerekir.

Neden uzay çatı;

– Uzay çatı sistemleri diğer klasik ve konvansiyonel sistemlere göre yapısal olarak daha rijit ve hafiftir.

– Uzay çatı sisteminin İmalat ve montaj süresi diğerlerine göre kısadır.

– Uzay çatı sistemi montaj sahasında yer tasarufu sağlar.

– Uzay çatı mimari olarak her türlü geometrik şeklin oluşturulmasına müsait sistemlerdir.

– Uzay çatı Prefabrik imalat olduğu için korozyona karşı tüm önlemler imalat aşamasında alınır.

– Uzay çatı Yapıda kullanılacak tesisat, aydınlatma, elektrik ve aydınlatma gibi elemanlar sisteme basitçe asılabilirler.

– Uzay çatı üç boyutlu sistemler olduğu için klasik sistemlere göre daha çok hafiftir.

– Uzay çatı hafif olduğu için taşıma ve nakliye alanlarında ekonomiktir. Uzay çatı her türlü mevsim şartlarında montaj yapılabilir. Civatalı birleşimlerden oluştuğu için demontajıda yapılıp, başka yerlerde montajı tekrar yapılabilir.

Uzay kafes sistemlerin ana elemanları, çubuklar, düğüm noktası elemanları, konikler, cıvata, somun ve pimlerdir. Bunların dışında tamamlayıcı eleman olarak Asıklar ve asık elemanları, örtü gereçleri, mesnetler ve temeller sayılabilir

Çelik-Alüminyum Malzemesi

Uzay kafes taşıyıcıların yapımında alüminyuma oranla daha ucuz ve daha dayanıklı olması nedeni ile çoğunlukla çelik kullanılır. Fakat çeliğin korozyona karşı zayıf olması nedeniyle korunması için birçok kez galvanize edilir. Bu daha pahalı bir yöntem olduğundan dolayı çoğunlukla tercih edilmez. Bununla birlikte alüminyum toplam yapı yükü yanında taşıyıcının kendi ağırlığının önemli olduğu durumlarda çelikle kıyaslanabilir.

Uzay Çatı Sistemlerin Uygulama Alanları

Uzay kafes sistemlerle çok geniş açıklıklar kolonsuz geçilebildiği için, genelde insanların yoğun olarak bulunduğu mekânların üstünü örtmek için kullanılır. Aşağıda uzay kafes sistemlerin uygulama alanlarından bazıları verilmiştir:

– Spor tesisleri (Kapalı yüzme havuzları, spor salonları, tribünler)
– Pazar yerleri
– Sinema, sergi, konferans ve toplantı salonları
– Alışveriş merkezleri
– Havaalanı ve otobüs terminalleri
– Benzin istasyonları
– Sanayi tesisleri (Fabrika, depo, antrepo, hangar vb.)
– Link antenleri
– Fuar stantları
– İş veya yük iskeleleri